Narodowe Centrum Kultury, 2019

Co znajdziemy w wydanym przez Narodowe Centrum Kultury tomie? Dziesięć tekstów traktujących o miedzy innymi o muzyce, zarządzaniu kulturą, telewizji. Całość uzupełniona jest obszernym wprowadzeniem do wydania polskiego autorstwa Tomasza Maślanki i Rafała Wiśniewskiego oraz wstępem J. M. Bernsteina do oryginalnego wydania zbioru.

Ostatecznie postanowiłem rzucić się na głęboką wodę i „Przemysł kulturalny” przeczytać. Zderzenie masowości kultury z jej jakością cały czas bowiem nie znika z horyzontu rozważań.  Samo przebrnięcie przez eseje Adorno zajęło mi dość dużo czasu. Także dlatego, że autor często staje się w swojej krytyce dość irytujący.  Pomimo tych trudności warto po książkę Adorno sięgnąć.  Już chociażby po to, by docenić wnikliwość i celność obserwacji, poczynionych w końcu dziesiątki lat temu.  Wówczas nie zawsze  tak oczywistych, chociażby w kwestii telewizji, która była zupełnie innym medium niż dziś.

Warto wreszcie wspomnieć, że lektura „Przemysłu kulturalnego” skłania do jeszcze dwóch, z lekka przekornych, refleksji. Otóż mam wrażenie, że wielu dzisiejszych dostawców (bo nie twórców) kultury globalnej, potraktować mogło eseje Adorno jako świetny poradnik skutecznych technik umasowienia  i dalszego psucia kultury.  Spojrzenie z perspektywy lat od publikacji esejów, przywodzi także pytanie, czy jeżeli dziś uznaje się wartość wielu z krytykowanych przez Adorna form sztuki, to czy za kolejne półwiecze, klasyką nie stanie się coś, co obecnie uznajemy za kulturowe wynaturzenie?

Można się z Adornem zgadzać, można polemizować. Jednak bez wątpienia książka jest impulsem dla kontynuacji dyskusji – najlepiej poprzez działanie.