Wydawnictwo Prószyński i S-ka, 2020
Wydawnictwo Prószyński i Spółka przygotowało nową edycję „Dymów nad Birkenau” Seweryny Szmaglewskiej. Jednego z najważniejszych świadectw losu więźniów i ofiar obozu Auschwitz-Birkenau i jednocześnie jednej z pierwszych literackich relacji z obozu. Wydanie zawierać będzie unikatowe materiały: fotografie, listy, grypsy i rysunki autorki. Książka powstała i została opublikowana jeszcze w 1945 roku.
„Dymy nad Birkenau” do dziś są uważane za jedno z najważniejszych świadectw o Auschwitz. Książka stała się częścią oskarżenia w procesie norymberskim 1945-46, a Seweryna Szmaglewska jako jedna z dwojga świadków z Polski zeznawała przed Trybunałem.
Seweryna Szmaglewska (1916-1991) Po wybuchy wojny pracowała jako ratowniczka w szpitalu i uczyła na tajnych kompletach. Aresztowana przez gestapo spędziła dwa i pół roku w obozie Auschwitz-Birkenau, gdzie doświadczyła wyczerpującej pracy fizycznej i kilku ciężkich chorób. Gdy w styczniu 1945 r. więźniów obozu pognano w marszu śmierci, udało jej się uciec. Od pierwszych dni wolności przystąpiła do opisania tego, co ją spotkało. Tak powstał pierwszy dokument o nazistowskiej machinie zagłady. Książka ukazała się przed końcem 1945 roku.
Po wojnie pisarka była między innymi wiceprezesem Rady Naczelnej ZBoWiD. Wśród heh publikacji znajdziemy między innymi klasykę literatury młodzieżowej „Czarne stopy” (1960) oraz książki „Zapowiada się piękny dzień” (1960), „Niewinni w Norymberdze” (1972) i „Dwoje smutnych ludzi” (1986).
Donos kulturalny 