Wyd. Marginesy, 2019

Nie jest to bowiem typowa relacja historyczna, zwykłe przedstawienie i uporządkowanie faktów. Autor koncentruje się przede wszystkim na ludzkich losach, na ich tle przedstawiając zbrodniczą działalność niemieckich lekarzy. Książka w dużym stopniu składa się ze wspomnień ofiar eksperymentów. Lang stara się przybliżyć czytelnikowi postacie tych kobiet pisząc o przedwojennych epizodach z ich życia, a także o ich losach powojennych. Osobistą wymowę książki wzmacnia wplecenie w narrację informacji o obozowej codzienności, sposobach radzenia sobie w niespodziewanej, ekstremalnej rzeczywistości.

Z drugiej strony niejako w kontrze do losów ofiar pokazuje Lang sprawców: Carla Clauberga, Horsta Schumanna, Eduarda Wirthsa. Także szerzej spoglądając na ich życiorysy. Opisy ich eksperymentów są w sposób oczywisty wstrząsające. Jednak najbardziej przeraża to, że nawet w powojennych latach nie byli w stanie zdobyć się na akt skruchy, na przyznanie się do złego.

Chronologiczny układ rozdziałów pozwala poznać całą drogę więźniów od przybycia do obozu, aż po ewakuację w marszu śmierci w początkach 1945 roku. Niezwykle istotne znaczenie ma część traktująca o powojennej walce o odszkodowania. Otrzymanie takowych wydawałoby się oczywiste, a jednak ich dochodzenie wobec otwarcie negatywnego nastawienia władz Republiki Federalnej Niemiec, było kolejnym trudnym i bolesnym etapem w życiu ofiar. Z kolei tematyczne wyodrębnienie każdego ze zbrodniczych działań systematyzuje wiedzę o tytułowych eksperymentach.

Dotąd prace dotyczące zbrodniczych eksperymentów medycznych w Auschwitz koncentrowały się najczęściej – co zresztą zauważa sam autor – na działaniach Josefa Mengele. Przypomnienie historii Bloku 10 i reportażowy sposób przedstawienia opowieści wzmacnia siłę przekazu książki Hansa Joachima Langa. Podobnie jak skupienie się w treści na losach zwykłych ludzi, którzy w zderzeniu z wojną zawsze pozostaną bezradni.